Sáng ngày 5/3/2025 (tức mùng 6/2 năm Ất Tỵ), tại di tích lịch sử cấp quốc gia Đền thờ danh nhân Lương Văn Chánh (thôn Long Phụng, xã Hòa Trị), UBND huyện Phú Hòa phối hợp với Sở Văn hóa - thể thao và du lịch long trọng tổ chức lễ dâng hương tưởng niệm danh nhân Lương Văn Chánh và các bậc tiền nhân đã có công khai khẩn, tạo dựng vùng đất Phú Yên.
Quang cảnh lễ dâng hương tưởng niệm danh nhân Lương Văn Chánh và các bậc tiền nhân đã có công khai khẩn, tạo dựng vùng đất Phú Yên
Về dự có các đồng chí Cao Thị Hòa An, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; Tạ Anh Tuấn, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy; Thường trực HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh; các đồng chí nguyên lãnh đạo tỉnh qua các thời kỳ; lãnh đạo các sở, ban, ngành và các địa phương trong tỉnh.
Ở huyện có đồng chí Lê Ngọc Tính, TUV, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện; Huỳnh Thị Son, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy; Cao Anh Sơn, Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện; các đồng chí trong Ban Thường vụ Huyện ủy; các đồng chí nguyên lãnh đạo huyện; các đồng chí lãnh đạo HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện; lãnh đạo các phòng ban, cơ quan, đơn vị, địa phương, đoàn thể; các thành viên Hội đồng họ Lương tỉnh Phú Yên cùng đông đảo nhân dân và du khách.
Tại buổi lễ, các đại biểu đã ôn lại công lao to lớn của danh nhân Lương Văn Chánh trong việc tổ chức, lãnh đạo nhân dân khai khẩn đất hoang, mở mang vùng đất Phú Yên từ những năm cuối thế kỷ XVI, đầu thế kỷ XVII.
Danh nhân Lương Văn Chánh sinh vào khoảng thập niên 40 của thế kỷ XVI tại Thanh Hóa. Mùng 6/2/1597, Lương Văn Chánh được chúa Nguyễn Hoàng giao nhiệm vụ đưa lưu dân vào khai khẩn vùng đất từ đèo Cù Mông đến đèo Cả (tức Phú Yên ngày nay). Ông cùng các phụ tá đã tổ chức cho dân khai khẩn đất đai gắn liền với quy dân lập ấp, tập trung trồng cây lương thực, làm thủy lợi; khai khẩn vùng đất châu thổ sông Cái, Đà Rằng, Bàn Thạch để tổ chức sản xuất… Nhờ vậy, vùng đất này phát triển thành một vùng nông nghiệp trù phú, cuộc sống của nhân dân nhanh chóng ổn định.
Với tài năng, công lao của Lương Văn Chánh, cùng ý chí sức mạnh của nhân dân địa phương, những năm đầu thế kỷ XVII, vùng đất trấn biên đã trở nên trù phú, xóm làng đông đúc, trải dài từ Cù Mông đến núi Đá Bia, là cơ sở để chúa Nguyễn Hoàng thành lập phủ Phú Yên với hai huyện Đồng Xuân và Tuy Hòa vào năm 1611. Sau khi Lương Văn Chánh mất vào ngày 19/9 năm Tân Hợi (tức năm 1611) tại thôn Phụng Tường, xã Hòa Trị, ông được nhân dân địa phương suy tôn là “Thành hoàng” và lập đền thờ để ghi nhớ công lao to lớn của ông đối với vùng đất Phú Yên. Đền thờ và mộ danh nhân Lương Văn Chánh đã được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia năm 1996.
Lễ hội Đền thờ Lương Văn Chánh là dịp để thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, lòng biết ơn công lao to lớn của các thế hệ tiền nhân và là dịp để nhân dân Phú Yên nói chung, Phú Hòa nói riêng khơi bật sức mạnh đại đoàn kết, vượt qua khó khăn, thử thách quyết tâm xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, phồn vinh.
Trước đó, vào chiều ngày 4/3 (tức mùng 5/2 năm Ất Tỵ), Hội đồng họ Lương Phú Yên đã tổ chức lễ rước sắc, tế cáo yết, rước linh vị từ Mộ về Đền thờ Lương Văn Chánh theo nghi thức cổ truyền.
Cũng trong khuôn khổ lễ hội, nhiều hoạt động đã diễn ra khá sôi nổi như hội trại thanh niên; biểu diễn nghệ thuật truyền thống, hội đánh bài chòi truyền thống, hội thi văn hóa ẩm thực, trưng bày các sản phẩm tiểu thủ công nghiệp, sản phẩm OCOP, sản phẩm nông nghiệp đặc trưng của huyện; trưng bày các sản phẩm sinh vật cảnh độc đáo của các nghệ nhân trên địa bàn huyện và các trò chơi dân gian như bịt mắt bắt heo, bịt mắt bắt dê; bắt lươn trong ao; đập ấm nhận quà; vượt cầu hái lộc; kéo co; nhảy thụng; nấu cơm trên đường hành quân… thu hút đông đảo du khách tham gia và cổ vũ.
Quỳnh Chi