Ngày 17/6/2025, tại thành phố Tuy Hoà, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Phú Yên phối hợp cùng các đơn vị liên quan sẽ tổ chức Hội thảo giới thiệu Dự án “Thúc đẩy quản lý bảo tồn rạn san hô gắn với du lịch cộng đồng và phát huy giá trị văn hóa làng biển”, với sự tài trợ của Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP) thông qua Quỹ Môi trường toàn cầu - Chương trình tài trợ các dự án nhỏ (GEF/SGP).
Nguyễn Thị Hồng Thái - Chủ tịch Hội LHPN tỉnh phát biểu tại hội thảo
Tham gia hội thảo có bà Nguyễn Thị Thu Huyền - Điều phối viên quốc gia các dự án nhỏ Quỹ môi trường toàn cầu Liên hợp quốc, đồng chí Nguyễn Thị Hồng Thái - Chủ tịch Hội LHPN tỉnh, đại diện tổ chuyên gia, tổ tham mưu triển khai hoạt động cùng lãnh đạo các ngành liên quan, ban điều hành tổ hợp tác bảo vệ rạn san hô Hòn Yến.
Với tổng kinh phí thực hiện 200.000 USD, dự án sẽ triển khai trong 15 tháng (từ 9/2025 đến 12/2026), trong đó GEF SGP và BIOFIN - UNDP tài trợ 100.000 USD, phần còn lại được huy động từ ngân sách địa phương và đóng góp của cộng đồng. Dự án hướng đến mục tiêu bảo vệ bền vững hệ sinh thái rạn san hô tại danh thắng cấp quốc gia Hòn Yến, đồng thời phát triển du lịch cộng đồng và phát huy bản sắc văn hóa làng biển truyền thống của xã An Hòa Hải, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên.
Nét đẹp đặc trưng của Hòn Yến
Quần thể Hòn Yến được công nhận là danh lam thắng cảnh cấp Quốc gia từ năm 2018, thuộc địa bàn thôn Nhơn Hội, xã An Hòa, huyện Tuy An, cách trung tâm thành phố Tuy Hòa khoảng 20km về hướng Bắc. Ở đây có hệ sinh thái phong phú cả dưới nước lẫn trên cạn, tính đa dạng sinh học cao với 17 loài san hô cứng; Hệ sinh thái thảm cỏ biển - rong biển phân bố trên diện tích khoảng 6,5 ha và phát hiện khoảng 40 loài động vật không xương sống cỡ lớn, đặc biệt là hệ sinh thái rạn san hô rất đa dạng, phong phú về chủng loại, nhiều màu sắc, gắn với đặc điểm địa chất, địa mạo,… tạo nên nét đặc trưng riêng và trở thành biểu tượng riêng cho tỉnh Phú Yên. Theo Đề án Bảo vệ, bảo tồn đa dạng sinh học, cảnh quan môi trường Quần thể Hòn Yến được Tỉnh Phú Yên đã phê duyệt thì Quần thể Hòn Yến là khu vực bảo vệ I với diện tích 100.275 m2
Phát triển từ nội lực cộng đồng
Từ tháng 6/2022-12/2023, tiếp tục được sự tài trợ của Quỹ Môi trường toàn cầu, chương trình phát triển Liên hợp quốc (GEF/ SGP), Hội Liên Hiệp Phụ Nữ Tỉnh Phú Yên đã chủ trì triển khai Dự án“Nghiên cứu, xây dựng phương án tài chính mới cho hoạt động bảo vệ hệ sinh thái san hô tại Hòn Yến, tỉnh Phú Yên”. Kết quả cho thấy, dự án không chỉ tập trung bảo tồn hệ sinh thái, mà còn tạo sinh kế mới cho người dân địa phương thông qua các mô hình du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm và phát triển sản phẩm OCOP. Các tour tham quan bằng thuyền thúng, trải nghiệm đan lưới, nấu ăn, khám phá văn hóa làng biển đã được xây dựng bài bản trong các giai đoạn trước sẽ tiếp tục được củng cố, nâng chất và mở rộng.
Quang cảnh hội thảo
Đặc biệt, Hợp tác xã Du lịch Hòn Yến - được hình thành từ Tổ hợp tác ban đầu với 8 thành viên - đến nay đã có 44 thành viên và được công nhận sản phẩm du lịch OCOP 3 sao. Dự án lần này sẽ hỗ trợ HTX nâng cao năng lực quản lý, đầu tư cơ sở vật chất như nhà điều hành, nhà chờ, phao bảo vệ rạn san hô, thiết bị lặn ngắm cảnh, đồng thời hướng đến mục tiêu nâng cấp sản phẩm du lịch lên OCOP 4 sao.
Lan tỏa mô hình phát triển bền vững
Trong khuôn khổ dự án, hàng loạt hoạt động truyền thông, tập huấn, hội thảo và kết nối tour tuyến sẽ được tổ chức nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường biển, giảm thiểu rác thải nhựa đại dương, phát triển du lịch xanh, sạch, văn minh. Các nội dung cũng chú trọng đến việc gìn giữ các giá trị văn hóa phi vật thể của làng biển, xây dựng nhóm xung kích bảo tồn, và thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong quảng bá du lịch và vận hành HTX.
Hội thảo được kỳ vọng là bước khởi động quan trọng, tạo tiền đề để dự án đi vào thực tiễn một cách hiệu quả, đóng góp thiết thực vào mục tiêu phát triển kinh tế biển xanh của tỉnh Phú Yên, đưa Hòn Yến trở thành điểm đến hấp dẫn trên bản đồ du lịch sinh thái trong tương lai.
NGỌC LINH
