"Con đường của thanh niên chỉ là con đường cách mạng, không thể có con đường nào khác" - Câu nói đanh thép của người chiến sĩ cộng sản chưa đầy 17 tuổi Lý Tự Trọng như lời hiệu triệu, thắp lên “ngọn lửa” thôi thúc bao thế hệ thanh niên nối tiếp nhau đứng lên đấu tranh, giành độc lập, tự do cho dân tộc mình; phấn đấu học tập, rèn luyện viết tiếp trang sử vàng chói lọi của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, của dân tộc Việt Nam anh hùng, đưa đất nước vươn mình trong kỷ nguyên mới.

Đồng chí Lý Tự Trọng (Lê Hữu Trọng)

(1914-1931)

Đồng chí Lý Tự Trọng có tên thật là Lê Hữu Trọng (hay còn gọi là Lê Văn Trọng), sinh ngày 20/10/1914 tại Bản Mạy, tỉnh Nakhon Phanom, Vương quốc Thái Lan trong một gia đình giàu truyền thống yêu nước, quê gốc ở làng Kẻ Vẹt (nay là xã Việt Tiến), huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh. Lúc nhỏ, Lê Hữu Trọ đã được học lịch sử nước Nam, văn thơ yêu nước của các bậc tiền bối yêu nước, cũng như học tiếng Hán, tiếng Thái… và sớm hiểu được nỗi khổ cực của nhân dân ta dưới chế độ cai trị của thực dân phong kiến.

Năm 1925, Hữu Trọng là một trong tám thiếu niên Việt kiều được Tổng bộ Việt Nam thanh niên cách mạng đồng chí Hội sang Thái Lan đưa về Quảng Châu (Trung Quốc) học tập, rèn luyện nhằm chuẩn bị xây dựng tổ chức thanh niên cộng sản ở Việt Nam. Tại đây, để đảm bảo cho việc hoạt động bí mật, cả nhóm đều được thay đổi sang họ Lý (cùng họ với Lý Thụy - tức Nguyễn Ái Quốc). Lê Hữu Trọng đổi tên thành Lý Tự Trọng, sau đó được Nguyễn Ái Quốc giới thiệu vào học trung học tại Quảng Châu. Sau một thời gian ngắn, Lý Tự Trọng đã thông thạo tiếng Trung. Vốn tư chất thông minh, mưu trí, hoạt bát, khi được giao nhiệm vụ làm liên lạc cho Tổng bộ Việt Nam thanh niên cách mạng đồng chí Hội ở Quảng Châu; đồng chí đã góp phần tích cực vào việc liên lạc giữa Tổng bộ với đảng bạn và cán bộ cách mạng Việt Nam hoạt động tại Trung Quốc, đồng thời tổ chức việc chuyển thư, tài liệu của Đảng về nước.

Đến giữa năm 1929, tình hình cách mạng có chuyển biến mới. Các tổ chức cộng sản ở Việt Nam lần lượt ra đời. Lý Tự Trọng được cử về nước hoạt động tại Sài Gòn - Chợ Lớn, đồng thời đảm nhận nhiệm vụ liên lạc trong và ngoài nước cho Xứ ủy Nam Kỳ. Được giao nhiệm vụ đặc biệt vận động tập hợp thanh niên trong các nhà máy, trường học để thành lập Đoàn Thanh niên cộng sản; với bí danh Nguyễn Huy, Lý Tự Trọng xin làm công nhân hãng than tại Sài Gòn.

Sau ngày thành lập Đảng, các cao trào cách mạng dấy lên mạnh mẽ trong khắp cả nước. Ngày 08/02/1931, nhân dịp kỷ niệm một năm cuộc khởi nghĩa Yên Bái, Xứ ủy Nam Kỳ tổ chức buổi tuyên truyền nhằm để biểu dương tinh thần quật khởi, ý chí bất khuất, bản lĩnh cách mạng của cuộc khởi nghĩa và phát động quần chúng đấu tranh với nội dung kêu gọi liên minh công - nông, yêu cầu tăng lương, giảm giờ làm. Khi đồng chí Phan Bôi (bí danh là Quảng) đứng lên diễn thuyết, bọn cảnh sát ập đến, tên mật thám Legrand nhảy vào bắt đồng chí Phan Bôi. Để cứu đồng chí của mình, đồng chí Lý Tự Trọng, đã rút súng bắn chết tên mật thám.

Sau đó Lý Tự Trọng bị thực dân Pháp bắt sống, đưa đi tra tấn và giam giữ lần lượt tại hai nơi là bốt Catinat và Khám lớn Sài Gòn. Dù bị tra tấn vô cùng dã man để buộc phải khai báo những manh mối, thông tin bí mật của Đảng, của cách mạng, nhưng dũng khí kiên trung của người chiến sĩ cách mạng trẻ tuổi không chịu khuất phục, địch không khai thác được thông tin gì từ anh. Run sợ trước phong trào cách mạng, chính quyền thực dân Pháp ở Đông Dương đã phải mở một phiên tòa đại hình để xử một chiến sĩ cộng sản Việt Nam chưa đầy 17 tuổi.

Tấm thẻ đoàn mang số hiệu 0000001 của người ĐVTN đầu tiên Lý Tự Trọng

Lý Tự Trọng đã bị kết án tử hình. Thế nhưng đứng trước cái chết, Lý Tự Trọng không hề run sợ, với khí phách hiên ngang, anh đã biến phiên tòa của đế quốc thành diễn đàn của người chiến sĩ cộng sản. Đối diện lời bào chữa “hành động thiếu suy nghĩ” vì chưa đến tuổi trưởng thành từ phía luật sư, anh đã gặt phắt đi và dõng dạc khẳng định: “Tôi hành động có suy nghĩ, tôi hiểu việc tôi làm, tôi làm vì mục đích cách mạng. Tôi chưa đến tuổi trưởng thành thật, nhưng tôi đã đủ trí khôn để hiểu con đường của thanh niên chỉ là con đường cách mạng, không thể có con đường nào khác”.

Trong những ngày cuối cùng ở xà lim án chém, Lý Tự Trọng vẫn lạc quan yêu đời, tin tưởng vào sự thắng lợi của cách mạng. Thực dân Pháp đã không dám xử công khai Lý Tự Trọng. Rạng sáng ngày 21/11/1931, chúng đã hèn hạ dựng máy chém ở ngay Khám lớn Sài Gòn hòng giết anh trong im lặng.

Trước khi lên máy chém, Lý Tự Trọng gửi lại lời chào cho đồng bào, đồng chí chúng ta, dưới bầu trời Tổ Quốc những tiếng hô vang: “Đảng Cộng sản Đông Dương muôn năm!”, “Việt Nam, Việt Nam độc lập muôn năm!”, “Cách mạng Việt Nam thành công muôn năm!” và lời bài hát Quốc tế ca đầy khí phách: “Vùng lên hỡi các nô lệ ở thế gian! Vùng lên, vùng lên...”. Tinh thần cách mạng bất khuất của Lý Tự Trọng đã làm cho kẻ thù vô cùng khiếp sợ, góp phần động viên cổ vũ mạnh mẽ phong trào cách mạng trong cả nước lúc bấy giờ.

Cuộc đời đồng chí Lý Tự Trọng dừng lại ở tuổi 17, nhưng những đóng góp, tinh thần cách mạng và sự hi sinh anh dũng của anh đã trở thành biểu tượng cao đẹp của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, là tấm gương mẫu mực, sáng ngời trong lòng các thế hệ đoàn viên thanh niên Việt Nam.

Kế thừa truyền thống cách mạng của dân tộc, noi gương và tiếp bước đồng chí Lý Tự Trọng - người đoàn viên thanh niên cộng sản đầu tiên, các thế hệ thanh niên Việt Nam đã đoàn kết một lòng dưới ngọn cờ vẻ vang của Đảng, giữ vững niềm tin, bản lĩnh, nuôi dưỡng ước mơ, hoài bão, tích cực chiến đấu, học tập, lao động, sáng tạo góp phần làm nên những chiến thắng vĩ đại, dành độc lập cho Tổ Quốc, thu non sông về một mối; cùng chung tay trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thực hiện khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

Trước yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và quá trình hội nhập quốc tế, cùng với tuổi trẻ cả nước, thời gian qua, tuổi trẻ Phú Yên đã triển khai hiệu quả nhiều phong trào hành động cách mạng như: “Thanh niên tình nguyện”, “Tuổi trẻ sáng tạo”, “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc”và các chương trình đồng hành với thanh niên trong học tập; trong khởi nghiệp, lập nghiệp; trong rèn luyện và phát triển kỹ năng trong cuộc sống, nâng cao thể chất, đời sống văn hóa tinh thần…. Qua các phong trào đã tạo nên môi trường lành mạnh cho thanh niên được bồi dưỡng, rèn luyện, phát huy được vai trò xung kích, tình nguyện, nâng cao trách nhiệm của bản thân với cộng đồng, tham gia phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; chủ động tham gia vào quá trình hội nhập quốc tế.

Đồng chí Lý Tự Trọng - người đoàn viên thanh niên cộng sản kiên trung, với bản lĩnh, khát khao lý tưởng, tràn đầy nhiệt huyết cách mạng và lời khẳng định đanh thép “Con đường của thanh niên chỉ là con đường cách mạng, không thể có con đường nào khác” mãi mãi ghi vào lịch sử đấu tranh cách mạng của dân tộc Việt Nam, trở thành lý tưởng sống, và kim chỉ nam hành động cho các thế hệ thanh niên Việt Nam trong mọi thời kỳ.

Ngân Giang