Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, 79 năm qua (16/10/1945-16/10/2024), Lực lượng vũ trang Quân khu 5 bằng sự đùm bọc, nuôi dưỡng, thương yêu của đồng bào các dân tộc trên địa bàn Quân khu đứng chân, sự đoàn kết, giúp đỡ to lớn của quân và dân cả nước đã vượt qua muôn vàn khó khăn gian khổ, ác liệt, hy sinh, không ngừng chiến đấu, trưởng thành, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao cho, xây đắp nên truyền thống “Tự lực, tự cường, khắc phục khó khăn, chịu đựng gian khổ, mưu trí sáng tạo, chiến đấu kiên cường, chiến thắng vẻ vang”.
Lễ đón nhận Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất của LLVT Quân khu 5
Ngày 16/10/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ thị thành lập 12 Chiến khu trong cả nước, trong đó có Chiến khu 5 và Chiến khu 6. Trải qua nhiều lần đổi tên, chia tách, sáp nhập, ngày 06/12/1975 Chính phủ quyết định sáp nhập Quân khu 6 vào Quân khu 5, thành Quân khu 5. Ngày 25/9/2000, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phạm Văn Trà đã ký Quyết định số 2029/QĐ-QP về việc công nhận ngày truyền thống của Lực lượng vũ trang (LLVT) Quân khu 5 là ngày 16/10/1945.
Từ những đội du kích, tự vệ nhỏ lẻ trong Cách mạng Tháng Tám như du kích Ba Tơ (Quảng Ngãi), Vũ Hùng (Quảng Nam), tự vệ Công nhân Xí nghiệp dệt Đờ-li-nhông, tự vệ Hỏa xa Diêu Trì (Bình Định), tự vệ Nhà máy Đồng Bò, tự vệ thị xã Tuy Hòa (Phú Yên), tự vệ công nhân Hòn Khói (Khánh Hòa), đội du kích Dư Khánh, đội tự vệ chiến đấu Vĩnh Hy, đội danh dự Tháp Chàm và Vạn Phước (Ninh Thuận), đội tự vệ chiến đấu của công nhân đồn điền Ca-da (Đắk Lắk)...; trước yêu cầu đòi hỏi của cuộc chiến tranh chống xâm lược ngày càng lớn, LLVT Quân khu đã không ngừng trưởng thành lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng, phát triển và xây dựng 3 thứ quân với thế trận chiến tranh nhân dân rộng khắp cả đồng bằng, rừng núi và đô thị.
Trong những năm kháng chiến chống Pháp, LLVT Quân khu luôn nêu cao tinh thần tự lực, tự cường, quyết chiến quyết thắng, vừa chiến đấu, vừa lao động sản xuất; trưởng thành cả về chính trị, tư tưởng và kỹ chiến thuật, chiến dịch; lập nhiều chiến công vang dội, có nhiều trận đánh đi vào lịch sử như: cuộc vây hãm giữ địch ở Nha Trang, bao vây chặn địch ở Đà Nẵng - Quảng Nam, Phú Yên, chiến thắng Đắk Pơ, chiến thắng Bồ Bồ… Đồng thời, phối hợp giúp đỡ với cách mạng hai nước bạn Lào và Campuchia. Chín năm kháng chiến, quân và dân Liên khu 5 đã đánh hơn 15.000 trận, tiêu diệt hàng chục nghìn tên địch, phá huỷ và thu nhiều vũ khí trang thiết bị… góp phần cùng cả nước kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
Thư khen của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi Liên khu 5 sau chiến thắng Đắk Pơ năm 1954. Ảnh tư liệu.
Bước vào cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Khu 5 là một trong những chiến trường ác liệt nhất miền Nam, địch tập trung nhiều lực lượng và phương tiện chiến tranh hiện đại nhất lúc bấy giờ. Giương cao ngọn cờ “Quyết chiến, Quyết thắng”, quân và dân Khu 5 đã mưu trí, dũng cảm, sáng tạo, đánh hàng chục ngàn trận lớn nhỏ, làm nên những chiến công vang dội, góp phần đánh bại các kiểu chiến lược chiến tranh của Mỹ, nguỵ: chiến thắng Ba Gia, chiến thắng Núi Thành, chiến thắng Vạn Tường, chiến dịch Pleime, chiến thắng Quang Thạnh… Cùng với quân dân toàn miền Nam, quân dân Khu 5 đã làm nên cuộc Tổng tiến công và nổi dậy xuân Mậu Thân 1968, đồng loạt bất ngờ đánh vào tận hang ổ của địch ở 10 thành phố, thị xã, 40 thị trấn, làm sụp đổ phần lớn bộ máy kìm kẹp của địch ở nông thôn, đưa chiến tranh vào thành phố, thị xã. Thắng lợi ở chiến trường Khu 5 trong năm 1972 đã góp phần cùng toàn quân, toàn dân đưa đến thắng lợi trên mặt trận ngoại giao tại Hội nghị Pari (1973). Mùa Xuân 1975, với tinh thần “tất cả cho phía trước, tất cả để giải phóng miền Nam”, từ đòn điểm huyệt Buôn Ma Thuột, giải phóng Tây Nguyên, LLVT Quân khu vừa đánh địch trên địa bàn, vừa cùng với các đơn vị bạn tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh, góp phần giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Non sông thống nhất, phát huy truyền thống anh dũng, kiên cường, bất khuất trong chiến tranh giải phóng dân tộc, LLVT Quân khu tiếp tục chiến đấu trên các mặt trận mới, bắt tay vào khắc phục hậu quả chiến tranh, trấn áp bọn phản động, truy quét FULRO, tháo gỡ, rà phá bom mìn, giúp nhân dân ổn định cuộc sống mới. Chiến tranh biên giới Tây Nam xảy ra, LLVT Quân khu cùng với các đơn vị của Bộ tiếp tục chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam và hoàn thành vẻ vang nhiệm vụ quốc tế cao cả của mình, giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi nạn diệt chủng của chế độ Pôn Pốt.
Từ năm 1989 đến nay, nhận thức rõ trách nhiệm được Đảng, Nhà nước, Nhân dân tin tưởng giao phó, dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, LLVT Quân khu đã thường xuyên đề cao cảnh giác, chủ động đấu tranh, phòng chống có hiệu quả chiến lược "diễn biến hòa bình", bạo loạn lật đổ của địch. Quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối quân sự, quốc phòng của Đảng, LLVT Quân khu 5 luôn chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền các địa phương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững mạnh. Tăng cường phòng thủ sẵn sàng chiến đấu trên cả 3 tuyến: biển đảo, biên giới, nội địa. Đặc biệt đã phối hợp chặt chẽ với lực lượng công an và chính quyền địa phương các tỉnh Tây Nguyên, giải quyết kịp thời, có hiệu quả các vụ bạo loạn chính trị các năm 2001, 2004, 2008 ở Tây Nguyên. Trước âm mưu độc chiếm biển Đông của nước ngoài, Quân khu đã phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, đoàn thể địa phương và các đơn vị có liên quan kiên quyết đấu tranh bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, góp phần vào thắng lợi của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Các đơn vị tổ chức huấn luyện
Lực lượng vũ trang Quân khu đã thực hiện tốt công tác vận động quần chúng, nhất là ở các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào tôn giáo, vùng căn cứ cách mạng. Làm tốt công tác chính sách hậu phương Quân đội, giải quyết kịp thời những tồn đọng sau chiến tranh. Tham gia tích cực vào phong trào đền ơn đáp nghĩa và thực hiện các chương trình định canh, định cư, xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế, giáo dục, y tế miền núi... Trong thiên tai bão lũ, dịch bệnh, hàng ngàn cán bộ, chiến sĩ đã không quản ngại khó khăn, gian khổ, hy sinh, phát huy truyền thống tốt đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ” kịp thời giúp đỡ, bảo vệ an toàn, tính mạng, tài sản cho bà con.
Cùng với đó, Quân khu đã thực hiện có hiệu quả công tác đối ngoại nhân dân và đối ngoại quân sự với các nước bạn Lào và Campuchia, trước hết là các tỉnh có chung biên giới, góp phần giữ vững, tăng cường mối quan hệ đoàn kết thuỷ chung đặc biệt giữa Quân khu và nước bạn ngày càng tốt đẹp.
Các tổ chức Đảng từ Quân khu đến cơ sở được củng cố, kiện toàn, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu. Đảng ủy, Bộ tư lệnh Quân khu xác định, bên cạnh thường xuyên chú trọng xây dựng tiềm lực chính trị-tinh thần, thì việc đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ) là yêu cầu, nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên và xuyên suốt trong sự nghiệp xây dựng, chiến đấu, trưởng thành của LLVT quân khu. Đẩy mạnh xây dựng LLVT Quân khu theo hướng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại” trong đó lấy xây dựng chính trị làm cơ sở để nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu. LLVT Quân khu luôn gắn học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ chính trị với đẩy mạnh thực hiện “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, phát huy tinh thần tự lực, tự cường, quán triệt tốt phương châm trên dưới cùng lo, đẩy mạnh tăng gia sản xuất làm kinh tế nhằm không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho bộ đội.
Đứng chân trên địa bàn có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng trong các cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc, cũng như trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, trải qua 79 năm chiến đấu, xây dựng và trưởng thành, LLVT Quân khu 5 đã vượt qua muôn vàn khó khăn, gian khổ, hy sinh, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Với những đóng góp to lớn đó, LLVT Quân khu có 942 tập thể và 474 cá nhân đã được Đảng, Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân; năm 2011 LLVT Quân khu 5 được Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam tặng thưởng Huân chương Sao vàng lần thứ hai. Đặc biệt, nhân dịp kỷ niệm 75 năm Ngày truyền thống LLVT Quân khu, cán bộ, chiến sĩ LLVT Quân khu vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất.
Ngày nay, trên địa bàn Quân khu 5, tình hình kinh tế-xã hội ở các địa phương có những bước phát triển, quốc phòng, an ninh được củng cố, tăng cường, song vẫn còn tiềm ẩn nhiều nhân tố gây mất ổn định. Các thế lực thù địch luôn coi đây là địa bàn trọng điểm (nhất là vùng Tây Nguyên) để thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ, hòng chống phá cách mạng nước ta. Chúng luôn tìm mọi âm mưu, lợi dụng các vấn đề dân tộc, tôn giáo, dân chủ, nhân quyền để can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam. Vụ khủng bố chống chính quyền nhân dân xảy ra tại huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk ngày 11/6/2023 cho thấy các thế lực thù địch đã chuyển phương thức hoạt động từ biểu tình gây rối sang hoạt động tàng trữ vũ khí quân dụng bất hợp pháp, xây dựng cơ sở ngầm, hành động manh động, tấn công bất ngờ, dã man. Đó là chưa kể tình hình thiên tai, dịch bệnh có thể xảy ra gây những hậu quả khó lường…
Phát huy truyền thống “Tự lực, tự cường, khắc phục khó khăn, chịu đựng gian khổ, mưu trí sáng tạo, chiến đấu kiên cường, chiến thắng vẻ vang”, ra sức xây dựng LLVT Quân khu vững mạnh đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, LLVT Quân khu quyết tâm hoàn thành tốt những nhiệm vụ chủ yếu sau:
Một là, tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, xây dựng cấp ủy, tổ chức đảng, tổ chức chỉ huy các cấp trong LLVT Quân khu trong sạch, vững mạnh, có năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong mọi tình huống.
Hai là, đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị tư tưởng, xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp có bản lĩnh chính trị kiên định vững vàng, có đạo đức, lối sống tốt, có năng lực trí tuệ và hoạt động thực tiễn.
Ba là, tiếp tục củng cố, ổn định tổ chức biên chế Quân đội thời bình theo kế hoạch, bảo đảm tinh gọn, mạnh, cơ động nhanh, SSCĐ cao; không ngừng chăm lo nâng cao chất lượng tổng hợp, trình độ, khả năng SSCĐ của bộ đội thường trực, dân quân tự vệ và dự bị động viên.
Bốn là, tăng cường các biện pháp phòng thủ SSCĐ, phối hợp với các lực lượng nắm chắc tình hình, kịp thời phát hiện và có biện pháp ngăn chặn, xử lý các tình huống không để địch tạo cớ can thiệp.
Năm là, phát huy tinh thần "độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, chủ động, sáng tạo" chuẩn bị cơ sở vật chất, vũ khí, phương tiện kỹ thuật đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ của LLVT Quân khu.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, mà trực tiếp là Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng; sự nuôi dưỡng, đùm bọc của Nhân dân; với tinh thần chiến đấu không mệt mỏi của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ, LLVT Quân khu 5 đã không ngừng trưởng thành, lớn mạnh, cùng cả nước viết nên bản thiên anh hùng ca của dân tộc Việt Nam, bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ Đảng, Nhà nước và bảo vệ Nhân dân. Chặng đường 79 năm qua vừa là niềm vinh dự, tự hào; đồng thời còn là trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ LLVT Quân khu hôm nay trong giữ gìn và phát huy, tô thắm thêm truyền thống LLVT Quân khu 5 anh hùng, góp phần cùng quân dân cả nước xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
H.A
