Ngày 21/5/2025, UBND huyện Phú Hòa tổ chức lễ đón nhận Bằng xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh Đền thờ Cao Các (thị trấn Phú Hòa).
Lãnh đạo Sở Văn hóa - thể thao và du lịch trao bằng xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh Đền thờ Cao Các cho lãnh đạo UBND huyện và Thị trấn Phú Hòa
Dự lễ có đồng chí Đặng Hồng Lĩnh, Giám đốc Sở Văn hóa - thể thao và du lịch; ở huyện có đồng chí Huỳnh Thị Son, Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy; các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Huyện ủy: Lê Văn Hòa, Phó Chủ tịch HĐND huyện; Trần Thị Hạnh, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Huyện ủy; Nguyễn Thị Mỹ Thu Thoa, Trưởng Ban Tổ chức Huyện ủy; Bùi Văn Kim, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện; lãnh đạo các phòng, ban, ngành, cơ quan, đơn vị cùng cán bộ, nhân dân, giáo viên, học sinh thị trấn Phú Hòa.
Theo sử liệu, năm 1578, Phù Nghĩa hầu Lương Văn Chánh đem quân chinh phục vùng đất nằm giữa Đèo Cù Mông và Đèo Cả, trong đó có việc đánh chiếm Thành Hồ. Trong số các bộ tướng tham gia đánh trận, tướng Cao Các có nhiều đóng góp quan trọng. Khi tấn công vào Thành Hồ, tướng Cao Các đảm nhận vai trò tiên phong và ông đã tử trận. Cảm kích trước sự hy sinh của tướng Cao Các trong sự nghiệp khai mở vùng đất mới, nhân dân địa phương đã xây dựng đền thờ ông, bốn mùa hương khói, đồng thời xem ông là vị thần phò trợ cuộc sống của nhân dân trong vùng.
Đền thờ Cao Các khi mới xây dựng nằm trên con đường từ đồng bằng Tuy Hòa đi lên khu vực miền núi phía Tây Phú Yên theo thung lũng Sông Ba, sau này là Quốc lộ 25. Khi người Pháp xây dựng hệ thống thủy nông Đồng Cam vào năm 1922, Đền thờ Cao Các được di chuyển đến khu vực cách di tích cũ khoảng 1km về phía Đông. Vào năm 2005, Đền thờ Cao Các được xây dựng lại tại vị trí mới thuộc khu vực Đồng Dinh, cách vị trí đền thờ cũ khoảng 1km về phía Tây. Lễ tế tại Đền thờ Cao Các hiện nay được tổ chức vào tháng 3 âm lịch hàng năm.
Phát biểu tại buổi lễ, đồng chí Bùi Văn Kim, Ủy viên Ban Thường vụ Huyện ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện đề nghị UBND thị trấn Phú Hòa làm tốt công tác quản lý, bảo vệ di tích; tuyên truyền, giáo dục cán bộ và nhân dân nhận thức đầy đủ trách nhiệm của mình trong việc tham gia thực hiện tốt công tác bảo vệ và phát huy giá trị di tích ở khu dân cư.
Tại buổi lễ, thừa ủy quyền của Chủ tịch UBND tỉnh, đồng chí Đặng Hồng Lĩnh, Giám đốc Sở Văn hóa - thể thao và du lịch đã trao Bằng xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh Đền thờ Cao Các cho đại diện lãnh đạo UBND huyện và thị trấn Phú Hòa.
Quỳnh Chi